ProZ.com translation contests »
2014 annual ProZ.com translation contest: "Celebrations" » English to Vietnamese » Entry by ninh binh tran


Source text in English

Translation by ninh binh tran (#20600)

Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.

Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.

Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.

Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.

Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle.
Ai là người đã ném trái cà chua đầu tiên và tạo nên cuộc cách mạng La Tomatina? Thực tế là chẳng ai biết cả. Có thể đó là một cuộc nổi dậy chống lại Franco (chế độ độc tài Franco-Tây Ban Nha), hoặc một lễ hội vượt ngoài tầm kiểm soát. Theo một dị bản phổ biến nhất của câu chuyện, trong lễ hội Los Gigantes năm 1945 (một cuộc diễu hành với những con rối khổng lồ bằng giấy bồi), một số người dân địa phương định dựng lên một trận ẩu đả để lôi kéo sự chú ý. Họ tình cờ đứng cạnh một xe chở hoa quả và bắt đầu ném những trái cà chua chín. Những người đứng xem vô tội cũng bị kéo vào cho đến khi xung quanh trở thành một trận hỗn chiến trái cây bay. Thủ phạm sau đó phải đền tiền cho những người bán cà chua, nhưng điều đó không ngăn cản sự tái diễn của nhiều cuộc chiến cà chua hơn nữa - và sự ra đời của một truyền thống mới.

Lo sợ sự leo thang của tình trạng không thể kiểm soát, chính quyền đã đề ra luật mới, nới lỏng luật, và sau đó lại phục hồi một số lệnh cấm trong thập niên 1950. Năm 1951, những người dân địa phương chống lại luật lệ này đều bị bỏ tù cho đến khi công chúng kêu gào đòi trả tự do cho họ. Hành động lỳ lợm nổi tiếng nhất đối với lệnh cấm cà chua xảy ra vào năm 1957 khi những người ủng hộ tổ chức một lễ tang giả hoàn hảo cho cà chua với cả quan tài và đám rước. Sau năm 1957, chính quyền địa phương đã quyết định đành phải xuôi theo số đông, đặt ra vài luật lệ cho có, và cho phép truyền thống kỳ quặc này tiếp tục.
Mặc dù cà chua đóng vai trò chủ đạo, nhưng cả một tuần lễ với các hoạt động lễ hội mới dẫn đến sự kiện lớn cuối cùng. Đó là một buổi lễ ca tụng các thánh bảo hộ của thành Buñol, Đức Mẹ Maria Đồng Trinh và Thánh Louis Bertrand, với những cuộc diễu hành đường phố, âm nhạc, và pháo hoa trong phong cách vui nhộn kiểu Tây Ban Nha. Để chuẩn bị sức lực cho cuộc ẩu đả sắp diễn ra, một bữa cơm thập cẩm vĩ đại được phục vụ vào buổi tối trước hôm diễn ra trận chiến, phô diễn một món ăn biểu tượng của Valencia gồm cơm, hải sản, nghệ tây, và dầu ô liu.

Ngày nay, lễ hội tự do này đã có vẻ trật tự hơn. Những người tổ chức thậm chí đã cho trồng những loại cà chua không ngon chỉ để dành cho sự kiện thường niên này. Các hoạt động lễ hội bắt đầu khoảng 10 giờ sáng khi những người tham gia chạy đua để giành được một miếng thịt xông khói gắn trên đầu một cây cột bôi mỡ. Người xem sẽ xịt nước vào những người tham gia trận chiến và vừa hát vừa nhảy múa trên đường. Khi chuông nhà thờ báo hiệu buổi trưa, các xe tải chở đầy cà chua chạy xuống phố trong khi những tiếng hò reo "To-ma-te, to-ma-te!" lên đến đỉnh điểm.
Sau đó, vòi rồng phun một đợt nước và sự kiện chính bắt đầu. Đó là tín hiệu cho việc bóp nát và ném cà chua hết sức mình để tấn công những người tham dự khác. Nhiều người “lốp” cà chua từ xa, một số sát thủ ném thẳng, và có cả những cú ném bổng cự ly vừa. Cho dù kỹ thuật của bạn như thế nào, khi hết thời gian, bạn sẽ trông (và cảm thấy) khác hẳn. Gần một giờ sau, những “kẻ đánh bom” dính đầy cà chua sẽ chỉ còn lại trong một biển sốt salsa trên đường và hầu như không còn thấy một vết tích của trái cà chua nào cả. Một đợt phun nước thứ hai báo hiệu trận chiến kết thúc.


Discuss this entry